NHÀ THƠ PHAN THỊ THANH NHÀN VỚI THIẾU NHI

    Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn được đông đảo bạn đọc biết đến với “Hương thầm”, bài thơ càng nổi tiếng hơn khi phổ nhạc. Nhưng đến với thiếu nhi thì “cô Nhàn” thật thân thiết với bài thơ “Làm anh”.

     Tôi còn nhớ năm 2006, trong Chuyến tàu kể chuyện đầu tiên của Dự án hỗ trợ văn học thiếu nhi Việt Nam – Đan Mạch, nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn đã tham gia “đoàn tàu” đến tỉnh Tuyên Quang. Trong cuộc giao lưu hồn nhiên, một em học sinh miền núi đã đứng dậy đọc bài thơ Làm anh: Làm anh thật khó/ Phải đâu chuyện đùa…

     Niềm hạnh phúc đến bất ngờ khiến nhà thơ cảm động chạy đến tặng hoa bạn đọc nhỏ tuổi của mình. Tham gia rất nhiều những cuộc giao lưu với công chúng, hình ảnh nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn mọi người tặng hoa là một hình ảnh rất quen thuộc, nhưng hình ảnh nhà thơ vui sướng tặng một bông hồng đẹp cho bạn đọc của mình cũng là hình ảnh khó phai mờ trong tâm trí những người có mặt trong chuyến đi ấy.

    Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn, cô Nhàn hay chị Nhàn thân thiết với thiếu nhi không chỉ có thơ, chị còn là tác giả của nhiều cuốn sách: Xóm đê ngày ấy; Tuổi trăng rằm, Bỏ trốn và gần đây là Học trò lớp chín.

    Là một tác giả xuất hiện vào thời kỳ chống Mỹ, nổi tiếng với những bài thơ cho người lớn, nhưng nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn cũng như nhà thơ Xuân Quỳnh viết văn và làm thơ cho thiếu nhi trước hết là viết cho chính những đứa con, tình yêu máu thịt của mình. Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn viết văn và làm thơ cho thiếu nhi lại bởi sự không may của số phận cô đơn thiếu vắng tiếng bi bô trẻ nhỏ trong căn nhà của chị. Nhà thơ đã tìm đến trang văn cho trẻ em để giãi bày, như để tìm một sự chia sẻ ấm áp trong lành giữa cảnh đời còn nhiều nỗi khổ đau.

   Là một tác giả hóa thân vào nhân vật trẻ thơ, trang văn của chị Nhàn có những góc chiếu, ánh nhìn đa dạng hơn là chỉ riêng một ánh mắt trẻ thơ. Bước vào làng văn Việt Nam nổi tiếng với bài Xóm đê, chị Nhàn dường như đã dành nhiều tình cảm sâu sắc và chân thành cho những số phận bất hạnh, vất vưởng nghèo khó cùng cực mà tồn tại cận kề ngay tại thủ đô Hà Nội văn minh sang trọng. Truyện Bỏ trốn chính là một sự thành công của nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn trong mảng đề tài ấy và là một đóng góp đáng kể cho văn xuôi dành cho thiếu nhi Việt Nam.

     Vốn là một nhà báo xông xáo thâm nhập thực tế, ngòi bút của chị không ngần ngại miêu tả chân thực những cảnh đời bất hạnh, những số phận bèo bọt trong xã hội,những kế sinh nhai đến khó tin. Tác phẩm Bỏ trốn ra đời vào lúc đất nước sang trang đổi mới, cùng với sự tưng bừng của công cuộc phát triển kinh tế, những tai họa và những nỗi bất hạnh thời bình đã rình rập đe dọa đời sống các gia đình và đau khổ đổ ập xuống mái đầu xanh của con trẻ.

    Nhân vật bé Thi trong Bỏ trốn dường như đã phải chịu dồn dập những tai họa liên tiếp. Trước hết bé là nạn nhân của cảnh ly hôn, bố mẹ đột ngột không cùng chung sống, người cha đi theo hạnh phúc khác. Sau đó là tai nạn giao thông đã cướp đi người mẹ yêu quý của bé Thi. Cô bé mồ côi được sống trong căn nhà của người bác ruột với những nỗi tủi thân do cảnh bác dâu “khác máu tanh lòng” để rồi tình cảm gia tộc tưởng như ngàn năm bền vững đã bị làn sóng “tham vàng bỏ ngãi” xô đổ. Sự hiểu nhầm về hai chỉ vàng đã khiến cô bé bỏ nhà ra đi…theo một đám tang, rồi đi đến bên mộ bà nội, và rơi vào cuộc sống của “cư dân nghĩa trang”…

    Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn không chỉ là người có duyên thầm trong thơ, chị còn có duyên kể chuyện. Câu chuyện chị kể được dẫn dắt tự nhiên, có lúc dồn nén, có lúc khiến người đọc hồi hộp chờ đợi…và cái kết có hậu trong nỗi ân hận của người lớn và tình cảm khoan dung của đứa trẻ ngoan. Tác phẩm Bỏ trốn hoàn toàn là một câu chuyện mang tính dân gian truyền thống và để nhắc nhở người đời gìn giữ lấy tình cảm vốn tưởng chừng đã cũ càng rồi nhưng hiện tại vẫn ám ảnh giữa đời thường hôm nay, ngày mai và ngày kia nữa… Tác phẩm đã được khẳng định từ lúc ra đời bằng giải A(trong ba giải A) Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 1993 -1995 của nhà xuất bản kim Đồng. Sau đó tác phẩm đã được dựng thành phim Bỏ trốn một bộ phim thành công hiếm hoi về đề tài trẻ em

                                                        

                                                            Lê Phương Liên

                                                                Nguồn eVan

MẶT TRỜI QUÊ EM

Mặt trời quê em

Dậy từ sáng sớm

Giấu bao tia nắng

Vào trong cam sành

Giấu cả ngọt lành

Trong hồng không hạt

Mặt trời ngòn ngọt

Trong vương mía thơm

Mặt trời vàng ươm

Trên đồng lúa mới

Mặt trời chín tới

Quả gấc sau nhà

Mặt tròi thiết tha

Bông hồng mới nở

Em bế mặt trời

Vẽ trên trang vở

        Bài tham dự cuộc thi “Việt Nam quê hương em”

CÙ TIẾN ĐẠT

    LỚP 9A – THCS LÊ QUÝ ĐÔN

   HUYỆN MƯỜNG  LA- TỈNH SƠN LA

   NĂM HỌC  2004 – 2005

ÁNH SÁNG MẶT TRỜI

   Một ngày tháng năm. Nắng mùa hạ đỏ gay gắt đổ xuống mặt đường. Con đường tràn ngập sắc tím bằng lăng. Ngồi sau ô cửa sổ nhỏ, nó đưa mắt về phía xa xa, nơi khung trời được nhuộm bởi một màu vàng nhạt. Tất cả những gì đang chiếm lấp hết trí óc nó là sự thật ấy – cái sự thật mà cho đến bây giờ nó vẫn không thể tin. Một niềm vui chăng? Một nỗi sợ chăng? Hay là một sự lo lắng? Nó thực sự không biết cảm xúc của chính mình. Có lẽ trong suy nghĩ của nó có cả ba tâm trạng ấy…

   Chỉ một tháng là quá ngắn để cho nó chuẩn bị, vì đã là một tuần rồi mà nó vẫn chưa lấy lại bình tĩnh. Nó cứ ngồi như thế  và suy nghĩ về một cuộc sống mới đầy khó khăn ở nước ngoài. Sẽ chẳng có ba mẹ, sẽ chẳng có bạn bè…Ba tuần nữa thôi, tất cả những gì đang nghĩ sẽ chẳng còn là trong trí tưởng tưởng của nó.

     Trong ngôi trường danh tiếng ấy, thì có lẽ nó là một người học giỏi hai môn Văn – Anh. Chính vì thế mà trường đã cử nó và một số anh chị nữa sang thụy Điển để giao tiếp, học hỏi và đặc biệt là giới thiệu cho học sinh bên ấy  về đất nước Việt Nam. Nhiệm vụ, và cũng là quyền lợi ấy quá lớn đối với một học sinh lớp bảy như nó. Nó cần phải thể hiện với mọi người một hình ảnh Việt Nam vô cùng tươi đẹp qua tâm hồn văn chương và khả nang nói tiếng Anh của mình. Nó chỉ còn ba tuần để chuẩn bị…

    Cuối cùng thì cũng đến cái thời điểm mà nó đã vô cùng lo lắng trong suốt gần một tháng qua. Nó đã cố gắng để viết bài giới thiệu cho thật hay, và nó chắc chắn rắng mọi người sẽ  cảm thấy hài lòng. Mẹ bảo rằng nó đã chuẩn bị kĩ thế thì đâu cần phải nhìn vào giấy mà đọc nữa, nhưng nó không nghe. Nó không nghĩ rằng mình sẽ đủ tự tin và dũng cảm để có thể nói trước đông người mà không có văn bản.

   Nó đang được “bay” trên bầu trời Việt Nam. Thế nhưng chỉ một lát nữa thôi, không gian sẽ thay đổi. những đám bây bồng bềnh kia sẽ chẳng chẳng là của quê hương nó. Nó bỗng cảm thấy cô đơn quá. Nó nhìn ra cửa sổ. Phía dưới kia chính là những  biển lúa mêng mông. Nó cảm nhận được hương lúa… những ngayg htangs được quê hương ôm ấp, che chở bỗng ùa về trong tim nó. Nó mỉm cười hạnh phúc. Những kỷ niệm đẹp đẽ đã sưởi ấm cho tâm hồn nó, khiến nó chẳng còn cảm thấy cô đơn, lãnh lẽo.

   Một ngày dã trôi qua trên đất nước Thụy Điển tươi đẹp. Chỉ tuần sau nữa thôi, nó sẽ đi tới một ngôi trường danh tiếng để thể hiện mình. Nó định lấy bài giới thiệu ra xem lại…Nhưng thôi, nó sẽ dành thời gian ấy để đi dạo qua những khu vườn xung quanh – những khu vườn lộng lẫy tràn ngập nắng và gió.

      Mẹ vẫn bảo nó là “mặt trời bé bỏng” của cả gia đình. Có nó, dường như ngôi nhà trở nên ấm áp và sáng rực rỡ. nó cảm thấy hạnh phúc và tự hào khi nghĩ về điều ấy. Nó là mặt trời mà, nó là mặt trời tí hon thì ở nơi đây – đất nước Thụy Điển xa xôi này, nó cũng phải làm mọi người cảm nhận được sự ấm áp và và những ánh sáng kì diệu từ con người nó

      Nó mặc quần áo thật đẹp rồi lên xe ô tô. Chẳng mấy chốc, ngôi trường dnh tiếng kia đã hiện ra trước mắt. Rộng và to hơn trường nó nhiều. Nó thầm nghĩ. Ngôi tường này cũng có vẻ đẹp giống trường nó- một vẻ đẹp cổ kính… Nó tự tin bước vào. Khi ngôi ở hàng ghế phía trong, nó lấy bài giới thiệu ra xem lại, nó tìm khắp các ngăn trong túi sách. Thế nhưng… không có… bìa giwos thiệu ấy không có trong chiếc túi này… Có lẽ, nó mang nhầm túi của chị nó – cái túi giống hệt của nó mà hai chị em đã cùng mua vòa tháng trước…

    Tim nó đập loạn nhịp. Nó sợ… và lo lắng. Nó nói với cô giáo. Các cô bảo rằng tốt hơn hết nó nên goi điện vè nhà và để bố mẹ đọc cho nó chép lại cái bài giới thiệu ấy. nhưng làm sao kịp khi chỉ còn năm phút nữa là đến lượt phần trình bày của nó. Và nó phải đành ra ngoài  - nơi mà mọi người đang chờ đợi nó với một sự chuẩn bị chỉ là những suy nghĩ mơ hồ khi nó có thể nhớ được một chút về bài giới thiệu mà mình đã viết. hy vọng rằng nó sẽ thành công.

    Nó nói bằng tiếng Anh, nhưng cũng có thể dịch ra ra rằng:

 “Trước đây, khi còn bé, tôi đã cùng ba mẹ sống ở nước ngoài những năm năm. Lúc áy, tôi thực sự không có bất cứ một ấn tượng gì về đất nước Việt Nam. Nhưng khi vừa đặt chân về nước, tôi bỗng cảm thấy một cảm giác rất lạ mà trước đây khi sống ở nước ngoài tôi không tìm thấy. Đó chính là cảm giác được trở về nhà, cảm giác hạnh phúc khi được đoàn tụ. Có lẽ vì tôi sinh ra ở đát nước Việt Nam nên tôi chỉ thuộc về quê hương của mình, mãi là người con của mảnh đất ấy. Tôi  đã được đi nhiều nơi trên đất nước và ở đâu tôi cũng thấy yêu, yêu lắm. Tôi yêu khí hậu Việt Nam, từ cái lạnh lẽo, giá rét của Sa Pa phủ đầy tuyết cho đến cái nóng nực của thành phố Hồ Chí Minh tràn ngập nắng. Từ cái se se lạnh của những ngày thu Hà Nội cho đến cái ấp áp lạnh lùng của những bờ biển. Nha Trang, Vũng Tàu…Tất cả, tất cả đều tạo nên một khung trời đẹp đẽ khiến tôi thêm yêu quê hương mình – một đất nước mà đối với tôi có nhiều nét riêng. Từng nơi mà tôi đã đặt chân tới đều được cất giữ trong trái tim tôi, chỉ là của riêng tôi, để rồi mỗi khi nhớ lại, mỗi khi lật lại những trang kí ức trong tận sâu thẳm nơi tâm hồn tôi lại cảm thấy hạnh phúc và có thể hình dung ra biết bao điều nơi quê hương mà tôi biết là tôi yêu mến lắm.

   Đại văn hào Pháp Victor Hurgo đã từng nói “Có một cảnh tượng lớn hơn biển, ấy là trời, có một cảnh tưởng lớn hơn trời, ấy là cái thế giới bên trong của tâm hồn con người”. Có lẽ cái thế giới bên trong của tâm hồn tôi phần nhiều đều dành cho quê hương. Tôi yêu con người Việt Nam, yêu người thân và cả những con người ngoài xã hội cho dù mới chỉ biết họ qua ti vi, sách báo. Bởi đơn giản rằng tất cả chúng tôi đều là anh chị em trong một gia đình, luôn đoàn kết, yêu thương lẫn nhau.

   Con người đẹp, sống trên một đất nước đẹp. Chính vì thế mà Việt Nam là một đất nước tuyệt vời và vô cùng đáng trân trọng. Tôi thực sự cảm thấy hạnh phúc, may mắn và tự hào vì là một con người của đất nước Việt Nam mến thương”.

     Bài giới thiệu của tôi còn dài nữa, nhưng có lẽ đây chính là đoạn bộc lộ roc tình cảm của nó nhất. Mọi người bảo rằng nó thật là giỏi vì đã nhớ cái bài mà nó quên ở nhà. Nhưng không, có thể là trước khi bước ra bục sân khấu để nói, nó vẫn nhớ. Nhưng khi thấy quá đông người đang chú ý vào thì nó đã quá lo lắng, và tất cả những lời nó vừa nói là những suy nghĩ, tình cảm chân thành nhất. Đó chính là tình yêu quê hương thực sự. Vào khoảng khắc  vô cùng đặc biệt ấy, giữa hai tâm trạng sợ và lo ấy, một tình cảm đã trào dâng mạnh mẽ trong nó, để rồi tất cả mọi người đều cảm thấy xúc động.

      Ngoài kia, ánh mặt tròi vẫn tỏa sáng rực rỡ. Có lẽ, sẽ chẳng có thứ ánh sáng nào đẹp đẽ, kì diệu và mạnh mẽ hơn thế…

                                         Bài tham dự cuộc thi “Việt Nam quê hương em”

NGUYỄN HỒNG ANH

    LỚP 7M – THCS TRƯNG VƯƠNG – HÀ NỘI