EM TẬP LÀM BÁO

BÀI VIẾT KHÓA IV (2008 -2009)

PHẦN III

“BÖnh” cña häc sinh ngµy nay

Mçi ngµy, mçi tuÇn, chóng t«i chøng kiÕn rÊt nhiÒu tr­ưêng hîp ¨n mÆc kú quÆc ë tr­ưêng t«i. C¸c b¹n Êy kh«ng biÕt häc ë tõ ®©u c¸i kiÓu chót bá hÕt chiÕc ¸o s¬ mi tr¾ng, ®Æc tr­ưng cho häc sinh, ®Ó chÌn vµo ®ã nh÷ng chiÕc ¸o ph«ng loÌ loẹt, trưíc ngùc lo»ng ngo»ng dßng ch÷ n­ưíc ngoµi, vµ sau lư­ng lµ nh÷ng h×nh ¶nh cña diÔn viªn, ca sü næi tiÕng, hay bé phim ®ang ®ư­îc ­ưa chuéng, “¨n kh¸ch”. Mét h×nh ¶nh võa thiÕu ®øng ®¾n võa hoµn toµn kh«ng phï hîp víi løa tuæi thiÕu niªn, nhÊt lµ løa tuæi ®ang ngồi trªn ghÕ nhµ tr­ưêng, l¹i cã nh÷ng b¹n ®ßi mua b»ng ®­îc chiÕc quÇn bß ®¾t tiÒn ®Ó diÖn ®Õn trư­êng, nh­ưng ®ã lµ nh÷ng chiÕc quÇn thñng gèi, xung quanh cã ®Õn n¨m s¸u chiÕc tói nhá, chç xanh chç tr¾ng tr«ng mÊt lÞch sù. Cã b¹n bá quªn viÖc häc tËp, bá tiÕt ®Ó suèt ngµy d¸n m¾t vµo mµn h×nh vi tÝnh, ®¾m ®uèi, thÝch thó víi “ Ch¸t” “ Game” c¸c trß ch¬i ®iÖn tö.

BÊt chît, t«i nhí ®Õn c©u tuyªn ng«n hïng hån cña mét ®øa b¹n: “ Ngñ lµ c¨n bÖnh phæ biÕn cña häc sinh bëi ®Æc tÝnh rÊt dÔ l©y lan, nhÊt lµ víi nh÷ng häc sinh hay ch¬i game th©u ®ªm.

T«i kh«ng thÓ phñ nhËn r»ng ®iÒu kiÖn sèng cña häc sinh hiÖn nay ®ang ®ư­îc c¶i thiÖn rÊt nhiÒu, ®Çy ®ñ c¸c phư­¬ng tiÖn truyÒn th«ng, gi¶i trÝ: tivi, Internet… Như­ng ®i s©u vµo ®êi sèng häc sinh míi biÕt, nh÷ng c¶i thiÖn Êy gãp phÇn vµo nguyªn nh©n cña bÖnh l­ưêi häc. ViÖc ngåi vµo bµn häc d­ưêng như­ lµ mét th¸ch thøc lín lao ®èi víi häc sinh víi thãi quen cè thñ “®Õn kú thi th× míi häc”, “khi nµo kiÓm tra míi häc”…

    T«i cã mét ngư­êi b¹n ca th¸n c¶ ngµy ngåi kh«ng hÕt ch¬i l¹i ngñ, kh«ng cã viÖc g× lµm thÊy cuéc sèng thËt v« vÞ . ThÕ như­ng nÕu nh¾c “ Long häc bµi” hay “ Long ®äc s¸ch”th× sÏ nhËn ®­ưîc c¸i bÜu m«i dµi th­ît: Häc lµm g× véi, ®Õn cuèi kú häc còng ®©u cã muén, häc giê quªn mÊt th× sao! “ chØ cÇn kiÕm ®ñ ®iÓm miÖng lµ ®ñ, bao giê gÇn ®Õn kiÓm tra thÇy c« nµo mµ ch¼ng b¸o trư­íc häc còng kh«ng muén mµ. T«i thÊy nh÷ng häc sinh lªn líp v× ®©y chÝnh lµ nhiÖm vô cña m×nh, nh÷ng ngư­êi b¹n cña t«i lu«n cã c©u th¬ vui truyÒn miÖng:

§i häc lµ ®i tï

Ngåi häc lµ ngåi tï

S¸ch vë lµ kÎ thï

                                          Bót th­ưíc lµ vò khi

Khi thÇy c« gi¶ng nhiÖt t×nh, s«i næi th× häc sinh ngåi d­ưíi   “ bu«n dư­a lª” khi thÇy ®­ưa ra c©u hái th¶o luËn th× c¶ líp trËt tù ®Õn møc “nghe thÊy vç c¸nh cña con ruåi. Ng­ưêi nµo còng ch¨m chó ®äc s¸ch như­ ®ang suy nghĩ t×m ra c©u tr¶ lêi, kh«ng chÞu ph¸t biÓu x©y dùng bµi, như­ng l¹i lµ ng­ưêi nhiÖt t×nh bÜu m«i, chª bai, nhÊt khi cã ai ®ã xung phong ph¸t biÓu ý x©y dùng bµi!!! MÆc dï kh«ng chñ ®éng ph¸t biÓu nh­ưng khi thÇy c« gäi ®Õn tªn th× hÇu hÕt häc sinh ®­ưa ra ý kiÕn c¬ b¶n chÝnh x¸c. Kh«ng ph¶i häc sinh kh«ng hiÓu bµi mµ hä m¾c c¨n bÖnh t©m lý: Ng¹i nãi tr­ưíc ®¸m ®«ng! §iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn sù thô ®éng, thõa tù ti mµ thiÕu tù tin cña giíi trÎ ViÖt Nam. §ã lµ mét trong nh÷ng h¹n chÕ rÊt khã kh¾c phôc cña ng­ưêi ViÖt Nam trÎ, nÕu kh«ng thay ®æi ngay tõ khi ngåi trªn ghÕ nhµ tr­ưêng.“ L­ưêi ®äc” ®­ưîc coi lµ kh«ng cã h¹i b»ng l­êi häc, bëi hÇu hÕt c¸c häc sinh ®Òu “ cã ®äc”, “ cã tham kh¶o”. MÆc dï vËy, thãi quen ®äc vµ v¨n ho¸ ®äc cña häc sinh ®ang theo chiÒu 
h­ướng “nghÌo” víi c¸ch ®äc theo phong trµo, ®äc theo ngÉu høng. 

Ai còng cã nh÷ng ­ưíc m¬ hoµi b·o thËm chÝ lµ nh÷ng ­ưíc m¬ rÊt lín lao nh­ưng kh«ng ph¶i ai còng ®ñ lßng quyÕt t©m ®Ó ®i ®Õn ®Ých. “ H¸ miÖng chê sung”, ®îi “ mÌo mï ví c¸ r¸n” lµ lùa chän cña nhiÒu b¹n trÎ biÕn ­ưíc m¬ thµnh hiÖn thùc. Kh«ng ¨n ch¬i, kh«ng vư­íng vµo tÖ n¹n thµnh háng, nh­ưng lèi sèng cña nh÷ng häc sinh “ thô ®éng lµnh m¹nh” nµy chØ lµ nh÷ng tÊm 
gư­¬ng ®ang mê dần cÇn ph¶i “ lau” cho thËt s¸ng.

   H«m võa råi, t«i ®­ưîc tíi cæng tr­ưêng, chót n÷a lµ t«i kh«ng nhËn ra b¹n häc cïng líp víi m×nh. Bªn trªn c¸i quÇn èng réng lïng thïng lµ chiÕc ¸o ®en ng¾n còn bã vµo ngư­êi ®Çu tãc duçi ®øng cøng ®ê, ®«i chót l¹i cã nh÷ng 
®ư­êng nhuém vµng hoe víi ®«i guèc nhän cao. Cã nh÷ng b¹n trai l¹i ®Ó m¸i tãc dµi h¬n qu¸ tai, ®Çu tãc bï xï, vµng hoe, mang vµo ch©n ®«i dµy dµi uèn cong nh­ư lư­ìi liÒm. Nh×n nh÷ng c¶nh t­ưîng nµy t«i thÊy buån, l¹i còng muèn 

c­ưêi, mét nô “ cư­êi ra n­ưíc m¾t” vµ thËt thÑn thïng cho c¸c b¹n Êy, sù ¨n mÆc cña c¸c b¹n sao l¹i thay ®æi  nhiÒu ®Õn thÕ! Kh«ng nh÷ng thÕ , h×nh như­ c¸c b¹n vÉn cho r»ng ®ã lµ “ Sµnh ®iÖu”,  lµ “ næi bËt” lµ “ vÎ ®Ñp thêi ®¹i” như­ng c¸c b¹n ®· nhÇm, m¸i trư­êng nµy kh«ng ph¶i lµ n¬i biÓu diÔn thêi trang, chóng ta lµ nh÷ng häc sinh, kh«ng nªn ¨n mÆc nh­ư vËy. Sù sang träng, 
“Sµnh ®iÖu”, “V¨n minh” kh«ng ph¶i lµ ®­ưîc lµm nªn nhê viÖc ®ua theo
“Mèt” nµy”Mèt” nä ®©u mµ lµ sù lç lùc häc tËp cña chóng ta. Sù sµnh ®iÖu b©y giê chư­a ph¶i lóc vµ ch­ưa phï hîp víi chóng ta.

                                                                                        Thµnh Long

Tuæi « mai

T«i nghe bè mÑ kÓ vÒ tuæi « mai cña hä. Ngµy xư­a häc sinh rÊt ngoan ngo·n, lÔ phÐp vµ ng©y th¬, hån nhiªn. Bè ngµy x­a thÝch c« b¹n cïng líp, như­ng chØ d¸m nh×n trém, tay n¾m v¹t ¸o s¬ mi tr¾ng vµ m¾t nh×n ®á öng. Mçi lÇn ®øng tr­ưíc mÆt c« bÐ, bè kÓ bè håi hép kh«ng nãi ®ư­îc c©u nµo, hay m¹nh d¹n l¾m chØ d¸m l¾p b¾p như­ “ chuét tha m¾t l­ưìi”. Bao nhiªu lÇn tÆng quµ, tÆng hoa råi ®i s¬ t¸n, l¹i gÆp nhau, l¹i b¾t chuyÖn, l¹i s¬ t¸n…Bè nhí nh÷ng lóc rén r· trong lång ngùc, tim ®Ëp th×nh thÞch. Nh­ưng ®ã chØ lµ t×nh c¶m tuæi häc trß ng©y th¬, trong s¸ng. Bè vÉn gi÷ nã trong lßng v× lµ nh÷ng kû niÖm vÒ qu·ng ®êi häc sinh.        

Håi cßn häc cÊp tiÓu häc, t«i cßn rÊt nhí nh÷ng ngµy th¸ng vui vÎ Êy, khi t«i hån nhiªn ch¬i ®ïa cïng víi b¹n bÌ cña m×nh. Trong líp b¹n nµo còng th©n thiÖn cëi më, l¹i ngoan ngo·n víi thÇy c«, nh÷ng b¹n chư­a th©n nhau l¾m th× gäi nhau lµ “B¹n” vµ “Tí” hay  ý “Êy” víi “Tí”, nghe ®Õn lµ ngé! Råi nh÷ng ®øa b¹n th©n nhau th× gäi nhau Ý í  “ ¤ng” víi “T«i” hay “Bµ” víi “T«i”, nghÜ l¹i ®óng lµ nh÷ng «ng bµ cô non c¶! T«i cßn nhí ngµy x­a c¸c trß ch¬i phæ biÕn trong “giíi häc sinh lÝt nhÝt” lµ “c¸ sÊu lªn bê” thay “®å cøu”, “rång r¾n lªn m©y”… Mét nhãm häc sinh ch¬i víi nhau hß hÐt Çm Ü c¶ mét  gãc s©n tr­ưêng.

§ã lµ chuyÖn cña vµi n¨m vÒ trư­íc. Cßn b©y giê, h×nh như­ kh«ng cßn nhiÒu b¹n häc sinh cã nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng, ®Ñp ®Ï như­ vËy. B©y giê, häc sinh cã rÊt nhiÒu ®iÒu t¸c ®éng ®Õn suy nghÜ vµ quan niÖm sèng. Thêi ®¹i c«ng nghÖ th«ng tin giê cã rÊt nhiÒu lîi Ých cho cuéc sèng cña con ngư­êi, ®Æc biÖt lµ häc sinh, như­ng kh«ng thÓ nãi kh«ng cã nh÷ng t¸c h¹i. C¸c b¹n häc sinh sö dông thÕ giíi ¶o mét c¸ch lµnh m¹nh th× sÏ rÊt cã lîi vÒ kiÕn thøc vµ th«ng tin vÒ x· héi trong nư­íc vµ nư­íc ngoµi. Trªn m¹ng cã c¶ mét kho th«ng tin khæng lå vÒ tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc nh­ư: x· héi, häc tËp, gi¶i trÝ, thÓ thao… ChØ cÇn nhÊn chuét lµ tÊt c¶ sÏ hiÖn ra trªn mµn h×nh vµ c¸c b¹n cã thÓ t×m hiÓu.

   Nh­ưng kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c b¹n häc sinh ®Òu sö dông Internet mét c¸ch lµnh m¹nh, ®óng h­ưíng mµ cã mét sè kh«ng nhá c¸c b¹n tuæi « mai ®· hiÓu sai lÖch vÒ thÕ giíi ¶o vµ dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng. Nh÷ng trß ch¬i ®iÖn tö trùc tuyÕn trªn m¹ng thu hót häc sinh mäi løa tuæi, tõ häc sinh tiÓu häc ®Õn trung häc. C¸c b¹n ®· qu¸ sa ®µ vµo nh÷ng trß ch¬i ¶o v« bæ ®ã råi xa dêi dÇn dÇn víi thÕ giíi thùc tÕ bªn ngoµi. GÇn ®©y, ta kh«ng cßn xa l¹ g× víi nh÷ng tr­ưêng hîp c¸c b¹n trÎ ®ang tuæi ®i häc quªn ¨n, quªn ngñ, ngåi th©u ®ªm suèt s¸ng ë qu¸n net. Cã b¹n sau mét thêi gian “t«i luyÖn c«ng cùc” trªn thÕ giíi ¶o ®· biÕn m×nh thµnh ng­ưêi bÞ ¶o t­ưëng. ¸m ¶nh bëi nh÷ng hµnh ®éng chÐm giÕt tµn b¹o trong game, c¸c b¹n Êy ®· kh«ng ng¹i ngÇn “thùc hµnh” ngay trªn ng­êi thËt b»ng viÖc thËt, ®Ó ®Õn khi tØnh th× qu¸ muén.

      Mét hËu qu¶ kh¸c còng kh«ng kÐm phÇn nghiªm träng còng b¾t nguån tõ game. C¸c cËu b¹n trÎ kh«ng bao giê xãt khi ®èt tiÒn trong c¸c qu¸n net lóc bè mÑ cßng l­ưng mái gèi kiÕm tiÒn nu«i con ¨n häc. §iÓn h×nh, c¸ch ®©y kh«ng l©u, cã mét cËu bÐ häc líp t¸m v× kh«ng cã tiÒn ®i ch¬i ®iÖn tö ®· b¾t cãc chÝnh em hä m×nh ®Ó tèng tiÒn c« chó ruét. Kh«ng nhËn ®ư­îc tiÒn, cËu häc sinh nµy ®· ra tay giÕt h¹i hai cËu em hä cña m×nh mét c¸ch d· man. LiÖu c¸c b¹n häc sinh cã nªn ®Ó nh÷ng trß ch¬i điện tö biÕn m×nh thµnh kÎ kh«ng cã tÝnh ng­êi, kh«ng mét chót nh©n ®¹o như­ vËy? Nh­ưng còng ph¶i hái r»ng: ®ã hoµn toµn do “t¸c dông gi¶i trÝ” cña c¸c game mang l¹i hay do chÝnh c¸c b¹n ®· l¹m dông qu¸ th¸i nã vµ biÕn nã thµnh thø ®éc h¹i?

    HiÖn nay, phæ biÕn trong häc sinh mét t×nh tr¹ng n÷a lµ cã rÊt nhiÒu b¹n ®ang tuæi ®i häc nh­ưng kh«ng ch¨m chØ häc hµnh b»ng ch¨m chØ lµm ®Ñp vµ kh¼ng ®Þnh b¶n th©n qua vÎ bÒ ngoµi. Mäi ng­ưêi b©y giê nhËn xÐt, c¸c b¹n trÎ cµng lín, cµng xinh x¾n, dÔ th­ư¬ng. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu c¸c b¹n tuæi tªn(thanh thiÕu niªn) rÊt næi tiÕng, hay gọi lµ hot (hot girl, hot boy…) vÒ tµi ca h¸t, diÔn xuÊt trong c¸c lÜnh vùc nghÖ thuËt vµ vÒ vÎ xinh x¾n cña m×nh. Nh÷ng h×nh ¶nh cña c¸c sao teen nµy trµn ngËp ®Çy trªn c¸c tê b¸o nh­ư “Hoa häc trß”, “H2T”… Nh÷ng bé trang phôc b¾t m¾t cña c¸c sao chØ hîp trªn s©n khÊu ®· ®­ưîc lßng teen vµ ®­ưîc diÖn rÊt nhiÒu khi ®i ch¬i, d· ngo¹i… Nh­ưng mét sè b¹n n÷ sinh ®· qu¸ l¹m dông, thÊy ®ång phôc thËt kh«ng phï hîp  víi phong c¸ch cña m×nh, c¸c b¹n s½n sµng bá tiÒn söa ¸o, sña quÇn ®Ó ph« tr­ư¬ng c¸ tÝnh. Gi lµ b¹n häc cïng líp víi t«i. Gi xinh x¾n nh­ng còng kh«ng tho¸t khái héi chøng trªn. §Çu tãc bï xï, quÇn ¸o bÞ b¹n Êy söa sang, bãp mÐo. §i häc, Gi kh«ng mang nhiÒu s¸ch vë như­ng mang theo… mét chiÕc quÇn kh¸c ®Ò phßng khi c¸c c« kiÓm tra. Råi tõ chiÕc miÖng xinh x¾n kia ph¸t ra nh÷ng tõ ng÷ th« tôc, t×nh tr¹ng kh«ng hiÕm gÆp b©y giê trong c¸c tr­ưêng häc. C¸c b¹n häc sinh cho ®ã lµ sµnh ®iÖu, hîp thêi.

  Ph¶i ch¨ng c¸c b¹n häc sinh b©y giê kh«ng cßn ý chÝ phÊn ®Êu häc tËp? 
D­ưêng nh­ư c¸c b¹n Êy chØ nghÜ vÒ b¶n th©n, sèng v« tr¸ch nhiÖm h¬n rÊt nhiÒu so víi líp häc sinh ®i trư­íc. Lµ t­ư¬ng lai cña mét ®Êt nư­íc, liÖu c¸c b¹n cã ®ñ tư­ c¸ch g¸nh v¸c tr¸ch nhiÖm quan träng Êy kh«ng? C¸c b¹n h·y ®õng ®Ó «ng bµ, cha mÑ lo ©u, buån phiÒn v× nh÷ng hµnh ®éng sai lÇm cña m×nh mµ h·y chøng tá r»ng häc sinh chóng ta cã ®ñ kh¶ n¨ng lµ chñ nh©n ®Êt n­ưíc ViÖt Nam. H·y ®Ó chóng ta m·i m·i lµ nh÷ng c« cËu häc sinh trong s¸ng, hån nhiªn, vui t­ư¬i cña tuæi « mai.

                                                                NguyÔn linh Chi

Phong tôc 

    Ngư­êi ViÖt nam cã rÊt nhiÒu phong tôc tËp qu¸n. Mét trong nh÷ng phong tôc tËp qu¸n l©u ®êi cßn tån t¹i tíi ngµy nay vµ mai sau lµ tôc thê cóng tæ tiªn.

 Ng­ưêi ViÖt ®Æc biÖt coi träng n¬i thê cóng tæ tiªn. Trong mçi gia ®×nh ®Òu cã bµn thê tæ tiªn, tuú theo hoµn c¶nh gia ®×nh, theo tuæi t¸c cña gia chñ, mµ ng­ưêi ta cã thÓ bµi trÝ bµn thê. Xong nh×n chung bµn thê được bày n¬i trang träng nhÊt trong nhµ. Cã nh÷ng gia ®×nh bµn thê 
®ư­îc truyÒn tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c, v× vËy hä cßn lư­u gi÷ ®å thê cóng cæ kÝnh­: Ngai vµng, bµi vÞ, lư­ hư­¬ng, hai chiÕc lä lôc b×nh…§Æc biÖt vµo nh÷ng ngµy TÕt, nhµ nµo còng còng lo toan s¾m söa cho bµn thê trang träng, vµ kh«ng quªn d©ng lªn tæ tiªn nh÷ng cµnh ®µo ®á th¾m vµ nh÷ng chiÕc b¸nh tr­ưng xanh.

ViÖc thê cóng, do ngư­êi con tr­ưëng trong gia ®×nh hoÆc ngư­êi ®øng ®Çu trong hä téc cã tr¸ch nhiÖm g×n gi÷ h­ư¬ng ¸n. Mçi ngµy giç tÕt con ch¸u l¹i tËp trung ®Ó th¾p nh÷ng nÐn nhang lªn bµn thê tæ tiªn, «ng bµ, cha mÑ ®Ó tá lßng biÕt ¬n víi nh÷ng ngư­êi ®i tr­ưíc vµ cÇu khÊn cho gia ®×nh h¹nh phóc an lµnh, xua ®i nh÷ng ®iÒu xÊu trong n¨m.
Tôc thê cóng tæ tiªn cßn tån t¹i ®Õn ngµy nay, vµ m·i m·i vÒ sau, nã ®i vµo nÕp sèng cña ng­ưêi ViÖt. Chóng ta cÇn nhËn thøc ®óng ®¾n vµ g×n gi÷ phong tôc cña d©n téc trë thµnh nÐt ®Ñp v¨n ho¸ trong sinh ho¹t.

                                                                          Ph¹m Thu Thñy
                                                              Lêi nãi

Lêi nãi lµ c«ng cô giao tiÕp, trao ®æi t×nh c¶m, truyÒn ®¹t th«ng tin gi÷a ngưêi víi ng­ưêi. ThiÕu lêi nãi nh÷ng con ngư­êi cæ ®¹i chØ biÕt vung tay, vung ch©n lµm ký hiÖu lµ mét sù thiÕu sãt lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña con ngư­êi.

Con ng­ưêi ViÖt Nam rÊt coi träng lêi nãi. Trong kho tµng tôc ng÷ ca dao cã c©u “Lêi nãi gãi vµng”. §©y lµ mét c©u so s¸nh ngÇm, lêi nãi quÝ như­ “ Gãi vµng”, muèn kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ cña lêi nãi. Lêi nãi biÓu hiÖn phÈm chÊt con ng­ưêi, tr×nh ®é v¨n ho¸, truyÒn thèng d©n téc. Bëi vËy, ®Ó nãi ®óng c¸ch l¹i cã c©u:

                       “Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua

                        Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau”.

“Lùa lêi” ë ®©y lµ c¸ch chän ng«n tõ trong s¸ng,chÝnh x¸c, dÔ nhí, dÔ hiÓu, c¸ch nãi v¨n minh dÔ nghe, dÔ lät tai. Tr¸nh nh÷ng tõ th« lç, côc c»n, ng÷ ®iÖu g¾t gáng, ra lÖnh lµm ng­ưêi kh¸c khã chÞu. Nh­ưng “ Lùa lêi” kh«ng ph¶i lµ nÞnh bî. “Nãi võa lßng nhau” kh«ng ph¶i dïng nh÷ng lêi lÏ hoa mÜ, t©ng bèc mµ ph¶i lµ nh÷ng lêi nãi ch©n thµnh, th¼ng th¾n. Ngoµi ra, nh¾c ®Õn lêi nãi cßn cã c©u: “Lêi nãi ®au h¬n roi vät; ®­îc lêi nh­ cëi tÊm lßng; Lêi chµo cao h¬n m©n cç…”.

Lêi chµo còng lµ c¸ch dÔ ®¸nh gi¸ mét con ng­ưêi khi míi gÆp mÆt. Ng­ưêi biÕt lÔ phÐp, lÔ nghi, lµ khi gÆp ngư­êi lín tuæi ph¶i chµo tr­ưíc. NhiÒu khi ngư­êi ta hái thay cho lêi chµo.

Trong giao tiÕp, lêi høa còng rÊt quan träng. Lêi høa lµ lêi cam ®oan víi ng­ưêi kh¸c. Kh«ng dïng lêi høa qua loa, ®¹i kh¸i. NÕu ®· høa ph¶i lµm.Trong mäi tr­ưêng hîp, nÕu kh«ng gi÷ ®­ưîc lêi høa sÏ mÊt lßng tin v× “ Mét sù mÊt tÝn- v¹n sù bÊt tin”.

 Lêi nãi biÓu hiÖn sù hiÓu biÕt, sù nhËn thøc, lµ th­ưíc ®o phÈm chÊt, béc lộ tÝnh c¸ch con ng­ưêi. Søc m¹nh lêi nãi lµ t¹o ra sù ®ång c¶m, tinh thÇn vui vÎ, chia sÎ gi÷a mäi ngư­êi. NÕu lêi nãi ®­ưîc sö dông tèt, ®óng lóc, ®óng chç sÏ t¹o ®­ưîc t×nh ®oµn kÕt, tinh thÇn quyÕt chiÕn, nh­ư nh÷ng c©u nãi cña B¸c Hå, lµm lay ®éng biÕt bao con tim ng­ưêi ViÖt:

 - C¸c vua hïng ®· cã c«ng dùng n­ưíc, B¸c ch¸u ta ph¶i cïng nhau gi÷ nư­íc

 - Kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp tù do.
    Lêi nãi cã thÓ xoa dÞu tr¸i tim b¨ng gi¸ vµ ý chÝ s¾t ®¸ cña con ng­ưêi, cã thÓ thuyÕt phôc nh÷ng ý nghÜa ®iªn rå như­ lêi nãi cña «ng giµ tiªn chi víi thñ t­ưíng A-ga-men-n«ng. Nh­ưng còng như­ th¶ mét hßn sái vµo mÆt hå b×nh lÆng Mét lêi nãi xÊu như­ nh÷ng gîn sãng li ti, ra xa m·i vµ kh«ng thÓ lÊy l¹i
 ®ư­îc. Lêi nãi xÊu khiÕn ngư­êi nghe khã chÞu, tøc giËn hoÆc buån ®au, kh¾c kho¶i, nã lµm tæn thư¬ng mäi ng­ưêi vµ khi ®· nãi ra, kh«ng cã c¸ch nµo nãi l¹i ®­ưîc  Mét tiÕng chµo hái nÕu ®­ưîc thùc hiÖn b»ng sù ch©n t×nh lµ biÓu hiÖn cña lßng tin s©u s¾c. Nãi mét tiÕng c¶m ¬n, mét hµnh ®éng th©n thiÖn víi ngư­êi kh¸c sÏ n©ng cao t×nh liªn ®íi gi÷a ng­ưêi víi ng­ưêi, n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ mçi ng­ưêi. Trong thêi ®¹i ngµy nay, tr×nh ®é giao tiÕp cµng ngµy cµng quan träng. Giíi trÎ cÇn häc hái, rÌn luyÖn ®Ó cã ®­ưîc c¸ch nãi v¨n minh, cã ®ư­îc nhiÒu thÝnh gi¶ hiÓu biÕt.

                                                                                                     Ch©u Giang